Koşullu Salıverilme Ne Demek?

Koşullu salıverilme, hakkında hapis cezası verilmiş olan hükümlünün, kanunda belirlenen kısmını cezaevinde iyi halli olarak geçirmesi şartıyla, hapis cezasının geriye kalan kısmını cezaevi dışında çektirilmesidir.

Bu durumda, hükümlü, belirli şartları yerine getirdiği takdirde, cezasının geri kalanını toplumda tamamlama hakkına sahiptir.

Koşullu salıverilme, hükümlünün topluma kazandırılmasını ve iyi halli olma durumunun devamına teşvik etmeyi amaçlar.

Koşullu Salıverilme Koşulları Nelerdir?

Koşullu salıverilmeden yararlanabilmek için şu şartların gerçekleşmesi gerekir:

• Hükümlünün hükmedilen hapis cezasının bir kısmını cezaevinde infaz etmesi gerekir. Hükümlünün cezaevinde geçirmesi gereken süre mahkum olduğu hapis cezasının niteliğine ve miktarına göre hesaplanır.
• Hükümlünün cezaevinde iyi halli olması gerekir. İyi hallilik, hükümlünün cezaevi kurallarına uyması, disiplin suçu işlememesi, çalışma ve eğitim faaliyetlerine katılması gibi hususları kapsar.
• Mahkemenin hükümlü hakkında koşullu salıverme kararı vermesi gerekir. Mahkeme, hükümlünün koşullu salıverilmesine karar verirken, suçun niteliği, işleniş şekli, mağdurun durumu, hükümlünün kişilik özellikleri ve sosyal ilişkileri gibi faktörleri dikkate alır.

Koşullu Salıverilme İçin İnfaz Oranları Nelerdir?

Kural olarak, koşullu salıverilme için infaz oranı 1/2 olarak belirlenmiştir.Ancak istisnai olarak 2/3 ve ¾ şeklinde uygulanan infaz oranları da mevcuttur.

İnfaz oranları aşağıdaki gibi sınıflandırılabilir.

İnfaz Oranı 2/3 Olan Haller

İnfaz oranı 2/3 olan haller aşağıda sayılmıştır:

• Kasten öldürme suçları,
• Neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralama suçu,
• İşkence suçu ve eziyet suçu,
• TCK madde 102/2 hariç olmak üzere cinsel saldırı, TCK madde 104/2,3 hariç olmak üzere reşit olmayanla cinsel ilişki ve cinsel taciz suçları,
• Cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçlardan hapis cezasına mahkûm olan çocuklar,
• Özel hayata ve hayatın gizli alanına karşı suçlar,
• Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçundan hapis cezasına mahkûm olan çocuklar,
• Tekerrür halinde işlenen suçlar,
• Devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk suçları,
• Suç işlemek için örgüt kurmak veya yönetmek ya da örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenen suçlar,
• Terörle Mücadele Kanunu kapsamına giren suçlardan mahkûm olan çocuklar,
• 1/1/1983 tarihli ve 2937 sayılı Devlet İstihbarat Hizmetleri ve Milli İstihbarat Teşkilatı Kanunu kapsamına giren suçlardan mahkûm olanlar hakkında koşullu salıverilme oranı üçte iki olarak uygulanır.

İnfaz Oranı 3/4 Olan Haller Nelerdir?

İnfaz Oranı ¾ olan haller aşağıda sayılmıştır:

• Cinsel saldırı suçu (TCK m. 102/2)
• Cinsel istismar suçu (TCK m. 103)
• Reşit olmayanla cinsel ilişki suçu (TCK m. 104/2-3)
• Uyuşturucu madde ticareti suçu (TCK m. 188)
• 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu kapsamındaki suçlar.

Müebbet Hapis ve Ağırlaştırılmış Müebbet Hapislerde İnfaz Süresi

Müebbet hapis ve ağırlaştırılmış müebbet hapislerde infaz süresi aşağıda belirtilen hususlar dikkate alınarak hesaplanmaktadır.

• Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına mahkûm edilmiş olanlar 30 yılını, müebbet hapis cezasına mahkûm edilmiş olanlar 24 yılını infaz kurumunda çekmeleri halinde koşullu salıverilmeden yararlanabilirler.
• Birden fazla ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına veya ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası ile müebbet hapis cezasına mahkûmiyet hâlinde 36,
• Birden fazla müebbet hapis cezasına mahkûmiyet hâlinde 30,
• Bir ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası ile süreli hapis cezasına mahkûmiyet hâlinde en fazla 36,
• Bir müebbet hapis cezası ile süreli hapis cezasına mahkûmiyet hâlinde en fazla 30,
• Birden fazla süreli hapis cezasına mahkûmiyet hâlinde en fazla 28 yıldır.
• Suç işlemek için örgüt kurmak veya yönetmek ya da örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenen suçtan dolayı mahkûmiyet hâlinde; ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına mahkûm edilmiş olanlar 36 yılını, müebbet hapis cezasına mahkûm edilmiş olanlar 30 yılını cezaevinde çektikleri takdirde koşullu salıverilmeden yararlanabilirler.

Ancak, bu süreler;

• Birden fazla ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına veya ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası ile müebbet hapis cezasına mahkûmiyet hâlinde 40,
• Birden fazla müebbet hapis cezasına mahkûmiyet hâlinde 34,
• Bir ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası ile süreli hapis cezasına mahkûmiyet hâlinde en fazla 40,
• Bir müebbet hapis cezası ile süreli hapis cezasına mahkûmiyet hâlinde en fazla 34,
• Birden fazla süreli hapis cezasına mahkûmiyet hâlinde en fazla 32 yıldır.

Koşullu Salıverilmede Denetim Süresi

Koşullu salıverilme kararı verildiğinde, mahkeme hükümlüye bir denetim süresi belirler. Bu süre, bir yıldan az, üç yıldan fazla olmamak üzere, mahkûm olunan ceza süresinden az olamaz.

Denetim süresi içinde hükümlüye bazı yükümlülükler getirilebilir. Örneğin, bir meslek veya sanat sahibi olmayan hükümlünün bir eğitim programına devam etmesi, bir meslek veya sanat sahibi hükümlünün bir kamu kurumunda veya özel olarak aynı meslek veya sanatı icra eden bir başkasının gözetimi altında çalıştırılması gibi.

Mahkeme ayrıca, denetim süresi içinde hükümlüye rehberlik edecek bir uzman kişi de görevlendirebilir. Bu kişi, hükümlüye kötü alışkanlıklardan kurtulmasını ve sorumluluk bilinciyle iyi bir hayat sürmesini temin hususunda öğütte bulunur; eğitim gördüğü kurum yetkilileri veya nezdinde çalıştığı kişilerle görüşerek, istişarelerde bulunur; hükümlünün davranışları, sosyal uyumu ve sorumluluk bilincindeki gelişme hakkında üçer aylık sürelerle rapor düzenleyerek hakime verir.

Denetim süresi içinde hükümlünün yeni bir suç işlememesi veya yükümlülüklerine uyması halinde, ertelenen ceza tamamen ortadan kalkar. Ancak, denetim süresi içinde yeni bir suç işlenmesi veya yükümlülüklerine uyulmaması halinde, ertelenen ceza infaz edilir.

Koşullu Salıverilme Kararının Geri Alınması

Koşullu salıverilme kararının geri alınması, hükümlünün denetim süresi içinde kasıtlı bir suç işlemesi veya kendisine yüklenen yükümlülüklere uymamakta ısrar etmesi halinde mümkündür. Bu durumda, hükümlünün kalan cezasını cezaevinde çektirmesi gerekir. Koşullu salıverilme kararının geri alınması, infaz hakimi tarafından verilir.

Ekin Hukuk Bürosu olarak Ceza Hukuku alanında uzman avukat kadromuzla iletişime geçmek ve dava ve işlemlerinizi takip etmek için bize ulaşabilirsiniz.

Stj. Av. Nesrin KOŞAR & Av. Ahmet EKİN