Konkordato Hukuku Nedir?
Konkordato İtalyan kökenli bir terim olup anlaşmalı iflas anlamına gelmektedir.
Konkordato, bir borçlunun, belli bir zaman dilimi içerisindeki tüm borçlarını, sunulan projenin alacaklılar tarafından nitelikli çoğunlukla kabul edilmesi ve yetkili makamca onaylanması üzerine, kendisi için elverişli koşullar çerçevesinde ödemesini ya da mal varlığının terki suretiyle sona ermesini mümkün kılan hukuksal kurumdur.
Konkordato bir takip olmayıp borçlunun muhtemel takiplerden ve özellikle iflastan korunabilmesi için başvurabileceği son çaredir.
Konkordatodan faydalanabilecek kişilerin iflasa tabi kişilerden olmaları gerekmez; iflasa tabi olsun veya olmasın herkes konkordatodan faydalanabilir.
Konkordato ile İflas Yoluyla Takip Arasındaki Farklar Nelerdir?
Kural olarak her borçlu (veya alacaklıları) konkordato teklif edebilir. Konkordato için özel bir sınırlandırma yoktur. İflas yoluyla takip ise, iflasa tabi borçlular için istenebilir.
Konkordatoda borçlu, konkordato mühleti içerisindeki yasak işlemler ve mahkemece getirilen sınırlamalar dışında mal varlığının başında bulunarak ticari yaşamını sürdürebilir. İflas açıldıktan sonra ise, borçlunun mal varlığı üzerindeki tasarruf yetkisi bütünüyle ortadan kalkmaktadır.
Konkordatoda kamu haklarından yoksun kalma söz konusu değilken iflasın kamu haklarından yoksun kalma gibi sonuçları vardır.
Konkordatoda, ödeme koşullarını yerine getiren borçlu bütün borçlarından kurtulmaktadır. İflas tasfiyesi sonucunda ise alacağın elde edememiş alacaklılar, iflasın kapanmasından sonra borçlunun yeni mal edinmesi durumunda takip yapabilirler
Konkordato Türleri Nelerdir?
Konkordato; mahkeme dışı konkordato, mahkeme içi konkordato, adi konkordato ve mal varlığının terki suretiyle Konkordato olmak üzere dörde ayrılmaktadır.
Mahkeme Dışı Konkordato Nedir?
Mahkeme dışı konkordato, konkordato süreci içerisinde görev yapan herhangi bir resmi makamın katılımı olmaksızın, borçlunun doğrudan doğruya alacaklılarıyla uzlaşarak ayrı ayrı anlaşmak suretiyle gerçekleştirdiği konkordatodur.
Bu konkordato, herhangi bir geçerlilik şeklin bağlı değildir; bütün alacaklılar için değil, yalnızca kabul eden alacaklılar için bağlayıcılık niteliği taşır.
Mahkeme dışı konkordato niteliği bakımından bir özel hukuk sözleşmesidir.
Mahkeme İçi Konkordato Nedir?
icra ve İflas Kanunu’nda öngörülen usul çerçevesinde borçlu ve alacaklıların yanı sıra, resmi makamların katılımı ile gerçekleştirilen konkordatoya mahkeme içi konkordato denmektedir.
Mahkeme içi konkordato aşağıda sayılan türlere ayrılmaktadır:
Tenzilat Konkordatosu
Alacaklıların alacaklarının belirli bir yüzdesinden feragat etmelerini ve borçlunun da belirlenen yüzde oranında ödemede bulunmak suretiyle tüm borçlarından kurtulmasının sağlandığı konkordato türüdür.
Yüzde konkordatosunda borçlu, borçlarının bir kısmını ödemekten kurtulur.
Mühlet Konkordatosu
Borçlunun borçlarını tam olarak ödemekle birlikte, borçların vadesini yeniden düzenleyerek daha sonraki bir tarihe ertelenmesini veya taksitlere bağlanmasını sağlayan konkordatodur.
Karma Konkordato
Alacaklıların hem alacaklarının bir kısmından vazgeçtiği hem de kalan miktarın yeni bir vadede ödenmesini öngördükleri konkordatodur.
İflas Dışı Konkordato
İflasa tabi olmayan borçlular ile iflasa tabi olup da henüz iflas etmemiş borçluların teklif ettiği konkordatodur.
İflas İçi Konkordato
İflas etmiş, bir borçlunun iflas tasfiyesi devam ederken iflastan kurtulmak için teklif ettiği konkordatodur.
İcra ve İflas Kanunu, iflas dışı konkordato esas alınarak düzenlenmiştir. İflas içi konkordato bakımından ise iflas dışı konkordatodan farklılaşan yönlerini gözeten hükümler öngörülmüştür.
Adi Konkordato
Adi konkordato, borçlunun borçlarını tasfiye edip mal varlığının elinde kalması ve işlerine devam etmesini sağlayan konkordatodur.
Adi konkordato iflas dışı ve iflas içi konkordato olmak üzere ikiye ayrılır. Ayrıca vade, yüzde ve karma konkordato da bu konkordato çerçevesinde mümkündür.
Adi konkordatoya borçların tasfiyesi amacıyla konkordato da denilmektedir.
Mal Varlığının Terki Suretiyle Konkordato Ne Demek?
Alacaklılara, borçlunun mal varlığı üzerinde tasarruf etmek veya bu malların tamamını ya da bir kısmını üçüncü kişiye devretmek yetkisinin verildiği konkordato türüdür.
Bu tür konkordatoya, “mevcudun terki suretiyle konkordato” da denir.
Konkordato Talebi Nedir?
Borçlarını vadesi geldiği halde ödeyemeyen veya vadesinde ödeyememe tehlikesi altında bulunan herhangi bir borçlu, vade verilmek veya tenzilat yapılmak suretiyle borçlarını ödeyebilmek veya muhtemel bir iflâstan kurtulmak için konkordato talep edebilir.
Konkordato talep edebilecek kişi sadece borçlu değildir. İflas talebinde bulunabilecek her alacaklı, gerekçeli bir dilekçeyle, borçlu hakkında konkordato işlemlerinin başlatılmasını isteyebilir.
Konkordato Talebinde Görevli ve Yetkili Mahkeme
Konkordatoda görevli mahkeme asliye ticaret mahkemesidir.
Yetkili mahkeme ise; iflasa tabi olan borçlu için borçlunun işlem merkezinin bulunduğu yerdeki asliye ticaret mahkemesi, iflasa tabi olmayan borçlu için ise borçlunun yerleşim yerindeki asliye ticaret mahkemesidir
Konkordato Talebine Hangi Belgeler Eklenir?
Borçlu, konkordato talebine aşağıda sayılan belgeleri eklemelidir:
- Konkordato ön projesi,
- Son bilanço, gelir tablosu, nakit akım tablosu,
- Maddi ve maddi olmayan duran varlıklara ait olup defter değerlerini içeren listeler,
- Alacaklıları, alacak miktarlarını ve alacaklıların imtiyaz durumunu gösteren liste,
- Konkordato ön projesinde yer alan teklife göre alacaklıların eline geçmesi öngörülen miktar ile borçlunun iflâsı hâlinde alacaklıların eline geçebilecek muhtemel miktarı karşılaştırmalı olarak gösteren tablo,
- Konkordato ön projesinde yer alan teklifin gerçekleşmesinin kuvvetle muhtemel olduğunu gösteren finansal analiz raporları ile dayanakları,
- Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumunca yetkilendirilen bağımsız denetim kuruluşu tarafından Türkiye Denetim Standartlarına göre yapılacak denetim kapsamında hazırlanan ve konkordato ön projesinde yer alan teklifin gerçekleşeceği hususunda makul güvence veren denetim raporu ile dayanakları.
Av. Mehmet Can CİVAN & Av. Ahmet EKİN
