Kast Ne Demek?

Kast, suç tipindeki objektif unsurların bilinmesi ve istenmesidir.

Türk Ceza Kanunu’nun 21. maddesinde kast şöyle tanımlanmıştır: ‘‘Kast, suçun kanuni tanımındaki unsurların bilerek ve istenerek gerçekleştirilmesidir.”

Suçun yasal tanımındaki maddi unsurların bilerek ve istenerek gerçekleştirilmesi, kastın varlığı için zorunludur. Suç tanımında yer almakla birlikte, eylemin ifade ettiği haksızlık üzerinde etkili olmayan koşulların gerçekleştiğinin bilinip bilinmemesi, kastın varlığı açısından önem taşımamaktadır.

Kastın Unsurları Nelerdir?

Kastın unsurları bilme ve isteme olmak üzere ikiye ayrılmaktadır.

Bilme Unsuru

Bilme, failin yaptığı hareketin ve bunun sonucunun ne olduğunu önceden anlayabilmesidir. Failin kasten hareket etmiş sayılabilmesi için suç tanımına uygun hareketi ve sonucu önceden düşünmüş ve tasavvur etmiş olması gerekir.

Bilme unsuru aşağıda sayılan hususları kapsaması gerekmektedir:

• Suç tanımına uygun hareket ve sonuç bilinmelidir.
• Cezanın artırılmasını gerektiren nitelikli unsurlar, mağdurla ilgili özellikler bilinmelidir.

Bilme unsuru aşağıda sayılan hususları kapsaması gerekmemektedir:

• Nedensellik bağının, yani hangi hareketin sonucu ortaya çıkardığının bilinmesi gerekmez.
• Cezanın azaltılmasını gerektiren nitelikli unsurların bilinmesi gerekmez.
• Suçun objektif nitelikteki unsur veya koşullarından birine ilişkin olmayan noktaların bilinmesi gerekmez.
• Ceza muhakemesi koşullarının bilinmesi gerekmez.
• Cezalandırılabilme koşullarının bilinmesi gerekmez.
• Bilme unsurunun hukuka aykırılık bilincini de kapsaması, yani failin hukuka aykırılık bilincine sahip bulunması gerekli değildir.

İsteme Unsuru

İsteme, belli bir şeyin yapılmasının ya da ortaya çıkmasının arzulanmasıdır. Kastta, bilme unsuru, isteme unsurunu kapsamaz. Zira her bilinen şey istenmiş değildir. Ancak isteme unsuru, bilme unsurunu kapsar; istenmiş olan her şey bilinir.

Kast için yalnızca hareketin bilinip istenmesi yeterli değildir. Ayrıca sonucun da bilinip istenmesi gerekir.

Genel Kast Nedir? Özel Kast Nedir?

765 sayılı Türk Ceza Kanunu döneminde genel kast – özel kast ayrımı yapılmakta idi. Buna göre genel kast, yasal suç tanımında yer alan hareketin ve sonucun fail tarafından bilinmesi ve istenmesidir. Genel kasttan söz edebilmek için kastın bilme ve isteme unsurlarının bulunması yeterlidir. Özel kast ise failin hareket ve sonucu bilmesi ve istemesi yanında, belli bir saik (güdü) ya da amaçla hareket etmiş olmasıdır.

Yeni Türk Ceza Kanunu’nda genel kast – özel kast ayrımı kaldırılmıştır.

Doğrudan Kast Nedir?

Doğrudan kast, failin asıl hedefine yönelik kastıdır. Yani kesin olarak öngördüğü ve istediği sonucu gerçekleştirmeye yönelik kastıdır.

Doğrudan kastta failin suçun maddi unsurları hakkındaki bilgisi tam ve kesindir. Bu bakımdan failin suç tipindeki sonucun kesin olarak gerçekleşeceğini öngördüğü durumlarda doğrudan kast söz konusudur.

Olası Kast Nedir?

Olası kast, failin asıl hedefi olan sonuç yanında başka sonuçların da ortaya çıkabileceğini öngörmesine karşın, bunu kabullenerek eylemi işlemesidir.

Türk Ceza Kanunu m. 21/2’ye göre, “Kişinin, suçun kanuni tanımındaki unsurların gerçekleşebileceğini öngörmesine rağmen, fiili işlemesi halinde olası kast vardır.”

Olası kastta fail, asıl gerçekleştirmek istediği sonuç yanında başka sonuçların da oluşabileceği olasılığını görmekte ve bu sonuçları göze alarak hareketini yapmaktadır. Başka bir deyişle fail, asıl sonuç dışında öngördüğü öteki sonuçlar için “olursa olsun”, “çıkarsa çıksın”, değerse değsin” diye düşünmekte, kendisi için önemsiz olan öteki sonuçların ortaya çıkmasını kabullenmektedir.

Olasın kastın başlıca sonuçları şunlardır:

• Olası kast durumunda, temel ceza kural olarak üçte birden yarısına kadar indirilir.
• Türk hukukunda genel kabul gören görüşe göre, olası kastla islenen suçlara teşebbüs mümkün değildir.

Olasın kastın uygulanmayaağı suç tipleri aşağıda sayılmıştır:

• Kasten işlenebilen suçlar, ilke olarak hem doğrudan hem de olası kastla işlenebilir. Suç tipinde yer alan kasten ibaresi olası kastın varlığına engel değildir. Ancak kanundaki tanımında “bilerek” ifadesine yer verilmiş olan suçlar, yalnızca doğrudan kastla işlenebilir.
• Yasal tanımında failin belirli bir amaç veya saikle hareket etmesinin arandığı suç tipleri olası kastla işlenemez. Örneğin hırsızlık (TCK m. 141), suç örgütü kurma (TCK m. 220)

Ani Kast Nedir? Tasarlama Kastı Nedir?

Ani kast, suç işleme kararının (kastın) ortaya çıkması ile suçun işlenmesi arasında bir zaman aralığının bulunmadığı kast türüdür.

Tasarlama kastı ise suç işleme kararının (kastın) ortaya çıkması ile suçun işlenmesi arasında bir zaman aralığının bulunduğu kast türüdür.

Başlangıç Kast Nedir? Eklenen Kast Nedir?

Başlangıç kastı, failin suç yoluna girerken, hareketin yapıldığı sırada sahip olduğu suç işleme kastıdır. Hareketin yapıldığı sırada var olan kast, sonucun gerçekleştiği sırada ortadan kalkmış olsa bile failin başlangıçtaki kastından sorumluluğu devam eder.

Hareketin tamamlanmasından sonra, ancak sonucun gerçekleşmesinden önce ortaya çıkan kasta eklenen kast denir. Eklenen kast, failin suç yoluna başlamasından sonra oluşan kastıdır.

Zarar Kastı Nedir? Tehlike Kastı Nedir?

Failin bilme ve istemeden başka, belirli bir hakkın veya yararın zarara uğramasını da istediği durumlarda zarar kastı; bu hakkın yalnızca tehlike ile karşılaşmasını arzuladığı durumlarda ise tehlike kastı söz konusudur.

Başka bir deyişle fail korunan hak ve yararın zarara uğramasını istemişse zarar kastından, tehlikeye uğramasını istemişse tehlike kastından söz edilir.

Stj. Av. Mehmet Can CİVAN & Av. Ahmet EKİN