İnfaz (Yatar) Hesaplama Aracı

Yukarıda sizden istenen bilgileri girmeniz halinde, açık ve kapalı cezaevlerinde geçirilecek yatar süreleri otomatik olarak hesaplanacaktır. Bu hesaplamalar, mevcut ceza yasaları ve yönetmelikler doğrultusunda yapılmakta olup, ceza türüne, suçun işlenme tarihine, doğum tarihine, tutukluluk-hükümlülük süresine, tekerrüre esas sabıka kaydına ve varsa hükümlünün özel durumlarına göre belirlenmektedir. Dolayısıyla, kesin ve doğru bilgi almak için bir avukattan profesyonel destek almanız önemle tavsiye edilir.

İnfaz (Yatar) Hesaplama Nedir? Nasıl Yapılır?

İnfaz hesaplama halk arasında yatar hesaplama olarak bilinmektedir. Hükümlünün cezaevinde kalacağı sürenin ne kadar olduğu belirlenir.

İnfaz (Yatar) Nedir?

İnfaz sözlükte yerine getirme anlamı taşımaktadır. Mahkemelerce verilen ve kesinleşen ceza ve güvenlik tedbirlerinin yerine getirilmesi olarak tanımlamak mümkündür.

Yatar-İnfaz Hesaplama Nedir?

İnfaz hesaplama; ceza mahkemelerinin verdiği kesin hüküm sonucunda hapis cezasına çarptırılan bir kişinin cezaevinde ne kadar süre kalması gerektiğini, cezaevinden çıktıktan sonra denetimli serbestlik süresini, koşullu salıverilme süresini, tahliye süresini belirlemeye yönelik yapılan bir hesaplama işlemidir.

Yatar-İnfaz Hesaplama Şartları

Yatar hesaplaması yapılırken belli başlı kriterlere bakılır.

Bu kriterleri şu şekilde saymak mümkündür:

• Suçun hangi tarihte işlenmiş olduğu
• Suçu işleyenin kadın ve üç yaşından küçük çocuğunun olup olmaması
• İşlenilen suçun niteliği,
• Suç işleyenin yaşı,
• Suçun mükerrer olup olmaması,
• Suçun mükerrer olması halinde suçlunun 2. kez mükerrer olup olmadığı,
• Bu suçtan dolayı cezaevinde yatarken firar edip etmeme durumu,
• Suç tarihindeki mevcut infaz kanunu,
• Suçlunun hapis cezasının infaz edileceği tarihteki ve ara süredeki infaz kanunu

Yatar-İnfaz Hesaplama Nasıl Yapılır?

Kural olarak infaz hesaplaması yapılırken verilen ceza miktarı üzerinden koşullu salıverme oranına göre düzenleme yapılır. Daha sonrasında da denetimli serbestlik süresi düşülür. 

Tekerrür hâlinde işlenen suçtan dolayı mahkûm olunan; ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasının 39 yılının, müebbet hapis cezasının 33 yılının, birden fazla süreli hapis cezasına mahkûmiyet hâlinde en fazla 32 yılının, süreli hapis cezasının üçte ikisini infaz kurumunda iyi hâlli olarak çekilmesi durumunda koşullu salıverilmeden yararlanılabilmektedir. Koşullu salıverilme oranı üçte ikiden fazla olan suçlar bakımından tabi oldukları koşullu salıverilme oranı uygulanır. İnfaz hesabı yapılırken birçok kriter esas alınır ve birçok faktöre göre değişiklik gösterir. 

01/07/2016 Öncesi İçin İnfaz Hesaplama

671 sayılı KHK kapsamında istisna suçlarda 5275 sayılı CGTİHK 107/2 uyarınca 2/3 yatar. 5275 sayılı CGTİHK Geçici 6. maddesi uyarınca 1 yıl denetim süresi.

671 sayılı KHK kapsamında istisna suçlar dışında 5275 sayılı CGTİHK Geçici 6. maddesi uyarınca 1/2 yatar. 5275 sayılı CGTİHK Geçici 6. maddesi uyarınca 2 yıl denetim süresi.

30/03/2020 Öncesi İçin İnfaz Hesaplama

İstisna suçlarda 5275 sayılı CGTİHK 107/2 uyarınca 2/3 yatar. 5275 sayılı CGTİHK Geçici 6. maddesi uyarınca 1 yıl denetim süresi.

İstisna suçlar dışında 5275 sayılı CGTİHK 107/2 uyarınca 1/2 yatar. 5275 sayılı CGTİHK Geçici 6. maddesi uyarınca 3 yıl denetim süresi.

30/03/2020 Sonrası İçin İnfaz Hesaplama

İstisna suçlarda 5275 sayılı CGTİHK 107/2 uyarınca 2/3 yatar. 5275 sayılı CGTİHK 105/A maddesi uyarınca 1 yıl denetim süresi.

İstisna suçlar dışında 5275 sayılı CGTİHK 107/2 uyarınca 1/2 yatar. 5275 sayılı CGTİHK Geçici 6. maddesi uyarınca 3 yıl denetim süresi.

Mükerrirler İçin İnfaz Hesaplama

5275 sayılı CGTİHK 108/1 uyarınca 2/3 yatar. İkinci defa tekerrür halinde koşullu salıverilme yoktur.

Örnek Detaylı Yatar Hesaplama

Sanık: X

Suç Kategorisi: Uyuşturucu Ticareti

Cezanın Süresi: 10 yıl, 3 ay

İnfaz Detayları: X, 31 Ekim 2018’de Ümraniye’deki bir uyuşturucu operasyonunda, yanında 2 kilogram paketlenmiş esrar bulundururken yakalanmış ve 300 gün tutuklu kalmıştır. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından 10 yıl 3 ay hapis cezasına mahkum edilmiştir.

Uyuşturucu suçları nedeniyle verilen süreli hapis cezalarında, hükümlülerin cezalarının üçte ikisini infaz kurumunda geçirdiklerinde koşullu salıverilmeye hak kazanmaları genel kuraldır. Bu duruma göre;

• X‘in koşullu salıverilme ile azalan net ceza süresi: 6 yıl 10 ay 3 gün olarak hesaplanır.
• 30 Mart 2020 tarihine kadar işlenen suçlar için, 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun’un Geçici 6. maddesi uyarınca denetimli serbestlik süresi 1 yıldan 3 yıla yükseltilmiştir. Ancak X’in işlediği suç bu düzenlemenin dışında kalmaktadır, X denetimli serbestlikten doğrudan yararlanamaz. Onun yerine, 300 gün tutukluluk süresi mahsup edildikten sonra, kalan 5 yıl 10 ay 3 gün hapis cezasını infaz kurumunda geçirecek ve ardından İnfaz Hakiminin kararıyla denetimli serbestliğe tabi tutulacaktır.
• Ayrıca, 30 Mart 2020’ye kadar işlenen suçlar için, 5275 sayılı Kanun’un Geçici 6. maddesinin 4. fıkrası gereğince, hükümlünün on beş yaşını dolduruncaya kadar infaz kurumunda geçirdiği her gün için üç gün, on sekiz yaşını dolduruncaya kadar her gün için iki gün olarak hesaplanır. Bu durumda X’in tutukluluk süresi 300 gün düşüldükten sonra, geriye kalan 5 yıl 3 gün hapis cezasını çekecektir ve sonrasında İnfaz Hakimi tarafından verilecek bir kararla denetimli serbestlik hükümlerine tabi olabilecektir.

Yeni İnfaz Düzenlemesi Kapsamında Bazı Suçların Kapalı Cezaevi İnfaz Hesaplaması

15 Temmuz 2023’de yürürlüğe giren kanunla yeni infaz düzenlemesi uygulanmaya başlamıştır.

Bu düzenlemeye göre kapalı cezaevinde bulunan ve 31 Temmuz 2023 tarihine kadar açık cezaevine geçmesine üç yıl veya daha az süre kalan bazı hükümlülere ilişkin olarak açık cezaevine erken nakil ve üç ay sonra tahliye imkanı gelmiştir.

Bu uygulamadan yararlanma hakkında sahip olan hükümlüler kapalı cezaevinden açık cezaevine nakledilecektir. Ayrıca akabinde 3 ay sonra da denetimli serbestlik hükümlerinden faydalanabileceklerdir. Zaten açık cezaevinde bulunan hükümlüler ise, iki haftada bir hafta izne çıkma, yakınlarıyla daha çok görüşme, daha çok sosyal aktivite yapma gibi imkânlara erişecektir.

Bu uygulamadan yararlanmak için şu şartlar aranmaktadır:

• 31 Temmuz 2023 tarihi itibarıyla ceza infaz kurumlarında bulunmak,
• Toplam hapis cezası 10 yıldan az ise bir ayını, 10 yıl ve daha fazla ise üç ayını kapalı ceza infaz kurumunda geçirmiş olmak,
• Açık ceza infaz kurumuna ayrılmasına üç yıl veya daha az süre kalmış olmalı,

Bu uygulamadan yararlanamayacak suçlar şunlardır:

• Türk Ceza Kanunu’nun İkinci Kitap Dördüncü Kısım Dördüncü, Beşinci, Altıncı ve Yedinci Bölümünde tanımlanan suçlar,
• Terörle Mücadele Kanunu kapsamına giren suçlar ve örgüt faaliyeti kapsamında işlenen suçlar,
• Devletin güvenliğine, anayasal düzene, milli savunmaya, devlet sırlarına karşı suç işleyenler, silahlı örgüt, casusluk suçları.

Koşullu Salıverme (Şartlı Tahliye) Nedir?

Koşullu salıverilme bir diğer adıyla şartlı tahliye, hakkında hapis cezasına hükmedilmiş olan hükümlünün, kanunda belirlenen kısmını cezaevinde iyi halli olarak geçirmesi durumunda geriye kalan kısmını tutuksuz şekilde yani cezaevinde olmadan geçirmesidir. 

Hükümlünün hükmedilen hapis cezasının bir kısmını cezaevinde infaz etmesi gerekir. Hükümlünün cezaevinde iyi halli olması gerekir. Mahkemenin hükümlü hakkında koşullu salıverme kararı vermesi gerekir. Mahkeme, hükümlünün koşullu salıverilmesine karar verirken, suçun niteliği, işleniş şekli, mağdurun durumu, hükümlünün kişilik özellikleri ve sosyal ilişkileri gibi faktörleri dikkate alır.

Mahkeme, koşullu salıverilme kararı verdiğinde, hükümlü için bir denetim süresi belirler. Bu süre, bir yıldan az, üç yıldan fazla olmamak kaydıyla, hükmedilen ceza süresinden kısa olamaz. Denetim süresi boyunca, hükümlüye bazı yükümlülükler getirilebilir ve ona rehberlik edecek bir uzman atanabilir. Hükümlü, denetim süresi içinde yeni bir suç işlemez veya yükümlülüklerine uyarsa, ertelenen ceza tamamen ortadan kalkar. Ancak, denetim süresi içinde yeni bir suç işlemesi veya yükümlülüklere uymaması durumunda, ertelenen ceza infaz edilir.

Koşullu salıverilme, hükümlünün topluma kazandırılmasını ve iyi halli olma durumunun devamına teşvik etmeyi amaçlar.

Koşullu Salıverilme Oranları

Koşullu salıverme oranı 14 Nisan 2020’de yürürlüğe giren 7242 sayılı yasa uyarınca 1/2 olarak belirlenmiştir. Hakkında hapis cezasına hükmedilen hükümlüler cezalarının yarısını infaz kurumunda geçirdikten sonra koşullu salıvermeden yararlanabileceklerdir.

Ancak bu durumun istisnaları mevcuttur. Bazı suçlar için koşullu salıverilme oranı 2/3 veya 3/4 şeklinde belirlenmiştir. 

İnfaz oranı 2/3 olan haller aşağıda sayılmıştır:

• Kasten öldürme suçları,
• Neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralama suçu,
• İşkence suçu ve eziyet suçu,
• TCK madde 102/2 hariç olmak üzere cinsel saldırı, TCK madde 104/2,3 hariç olmak üzere reşit olmayanla cinsel ilişki ve cinsel taciz suçları,
• Cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçlardan hapis cezasına mahkûm olan çocuklar,
• Özel hayata ve hayatın gizli alanına karşı suçlar,
• Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçundan hapis cezasına mahkûm olan çocuklar,
• Tekerrür halinde işlenen suçlar,
• Devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk suçları,
• Suç işlemek için örgüt kurmak veya yönetmek ya da örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenen suçlar,
• Terörle Mücadele Kanunu kapsamına giren suçlardan mahkûm olan çocuklar,
• 1/1/1983 tarihli ve 2937 sayılı Devlet İstihbarat Hizmetleri ve Milli İstihbarat Teşkilatı Kanunu kapsamına giren suçlardan mahkûm olanlar hakkında koşullu salıverilme oranı üçte iki olarak uygulanır.

İnfaz oranı 3/4 olan haller aşağıda sayılmıştır:

• Cinsel saldırı suçu (TCK m. 102/2)
• Cinsel istismar suçu (TCK m. 103)
• Reşit olmayanla cinsel ilişki suçu (TCK m. 104/2-3)
• Uyuşturucu madde ticareti suçu (TCK m. 188)
• 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu kapsamındaki suçlar.

Müebbet hapis ve ağırlaştırılmış müebbet hapislerde infaz süresi aşağıda sayılmıştır:

• Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına mahkûm edilmiş olanlar 30 yılını, müebbet hapis cezasına mahkûm edilmiş olanlar 24 yılını infaz kurumunda çekmeleri halinde koşullu salıverilmeden yararlanabilirler.
• Birden fazla ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına veya ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası ile müebbet hapis cezasına mahkûmiyet hâlinde 36,
• Birden fazla müebbet hapis cezasına mahkûmiyet hâlinde 30,
• Bir ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası ile süreli hapis cezasına mahkûmiyet hâlinde en fazla 36,
• Bir müebbet hapis cezası ile süreli hapis cezasına mahkûmiyet hâlinde en fazla 30,
• Birden fazla süreli hapis cezasına mahkûmiyet hâlinde en fazla 28 yıldır.
• Suç işlemek için örgüt kurmak veya yönetmek ya da örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenen suçtan dolayı mahkûmiyet hâlinde; ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına mahkûm edilmiş olanlar 36 yılını, müebbet hapis cezasına mahkûm edilmiş olanlar 30 yılını cezaevinde çektikleri takdirde koşullu salıverilmeden yararlanabilirler.

Denetimli Serbestlik Nedir?

Denetimli serbestlik, şüpheli, sanık ya da hükümlünün kanun tarafından belirlenmiş olan deneme süresinde toplum içerisinde denetim ve takibinin yapılmasıyla birlikte iyileştirilerek tekrardan topluma kazandırılmasını amaçlayan alternatif bir ceza ve infaz sistemidir. Kişinin toplum içerisinde yaşatacağı tehlike ve tekrar suç işleme ihtimali değerlendirilir. Bu sistem kişinin ıslahı ve topluma yeniden kazandırılması esas alınarak düzenlenmiştir. 

Denetimli serbestlik kurumunun belli başlı şartları bulunmaktadır. Bu şartları şu şekilde sıralamak mümkündür:

• Denetimli Serbestlik Kanunu’ndan yararlanmak isteyen hükümlünün açık ceza infaz kurumunda infaz ediliyor olması
• Hükümlünün koşullu salıverilmesine bir yıl veya daha az süre kalması
• Hükümlünün iyi halli olması
• Hükümlünün talebi

Denetimli Serbestlik Süreleri

Denetimli serbestlik süresi, suçun işlendiği tarihe ve suçun niteliğine göre değişmektedir. Kural olarak denetimli serbestlik süresi 1 yıldır. Ancak, bazı durumlarda 2 veya 3 yıl da olabilmektedir. 

14/04/2020 tarih ve 7242 sayılı Kanun ile yapılan İnfaz Yasası değişikliği ile 30/03/2020 tarihine kadar işlenen suçlarda denetim süresi 3 yıl olarak belirlenmiştir.

0-6 yaş grubu çocuğu bulunan kadın hükümlüler için dört yıl denetimli serbestlik süresi uygulanır. Maruz kaldıkları ağır bir hastalık, engellilik veya kocama nedeniyle hayatlarını yalnız idame ettiremeyen hükümlüler için üç yıl denetimli serbestlik süresi uygulanır.

30.03.2020 tarihinden önce işlenen suçlar bakımından ise denetimli serbestlik süresi 3 yıldır. 

Bu düzenlemeye tabi tutulmayan suçlar ise şunlardır:

• Kasten öldürme suçları (madde 81, 82 ve 83),
• Üstsoya, altsoya, eşe veya kardeşe ya da beden veya ruh bakımından kendisini savunamayacak durumda bulunan kişiye karşı işlenen kasten yaralama ve neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralama suçları, neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralama suçu (madde 87, fıkra iki, bent d),
• İşkence suçu (madde 94 ve 95),
• Eziyet suçu (madde 96),
• Cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçlar (madde 102, 103, 104 ve 105),
• Özel hayata ve hayatın gizli alanına karşı suçlar (madde 132, 133, 134, 135, 136, 137 ve 138),
• Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçu,
• İkinci Kitap Dördüncü Kısım Dördüncü, Beşinci, Altıncı ve Yedinci Bölümünde tanımlanan suçlar ile 12/4/1991 tarihli ve 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu kapsamına giren suçlar.

Av. Ahmet EKİN & Stj. Av. Ezgi DEMİROCAK