İcra Harç ve Giderleri

Kanun koyucu, devletin icra ve iflas işlerinde alabileceği harçları belirler. İcra iflas harçları Harçlar Yasası’nın (1) sayılı Tarifesinin (B) bölümünde düzenlenmiştir.

İcra Harçları Nelerdir?

Devlet, icra hukuku alanındaki hizmetine karşı ‘icra harcı’ adı altında bir para alır. Herhangi bir icra takibi işleminin yürütülmesini isteyen kişi, o işlemin yapılması için gerekli olan harcın tamamını peşin olarak ödemesi gerekmektedir. Ödenmezse harca konu işlem yapılamaz.

Gerekli harcı temin etmeden işlemi yapan memur, yükümlüyle beraber harcın ödenmesinden müteselsilen sorumlu olur. İcra takiplerinde, takipten sonra işleyecek faizler harcın hesaplanmasında dikkate alınmaz.

İcra takibinde hem alacaklı hem de borçlu kısmi olarak haklı çıkarsa sorumlu olunan harç ve giderler icra mahkemesinin takdiri çerçevesinde ikiye bölünür.

İcra Takiplerinde Alınan Harçlar

İcra takip sürecinde alınan belli başlı harç çeşitleri mevcuttur.

İcraya Başvurma Harcı Nedir?

İlamlı ve ilamsız icra takiplerinde, takip talebinde bulunan alacaklıdan icraya başvurma harcı alınır. Bu harç sabittir. Alacaklı haklı çıktığı takdirde bu harç borçluya yüklenir.

Peşin Harç Nedir?

İlamsız takiplerde, takip talebinde bulunan alacaklıdan, alacağın binde beşi oranında tahsil edilir.

Bu harç takip sonunda alınacak asıl harca mahsup edilir. İlamsız takipte alacaklı eğer mahkemeye başvurup dava açmaya mecbur kalırsa peşin olarak alınan harç kendisine geri verilir ya da alacaklı eğer isterse mahkeme harçlarına mahsup edilir. Bu duruma örnek olarak itirazın iptali davalarını gösterebiliriz. Başlangıçta yine alacaklıdan alınan bu harç haklı çıkması halinde borçluya yüklenir.

Tahsil Harcı Nedir?

Konusu para olan ya da para ile değerlendirilebilen bir takipte dava dosyasına yapılan ödemeler sebebiyle icra takibinin değeri üzerinden alınan nispi nitelikte bir harç türüdür. Bu harç oranı takip devam ettiği sürece artmaktadır. Takibin başarıyla sonuçlandırıldığı ana göre oransal farklılık gösterir.

Tahsil Harcı Oranları

• Ödeme ve icra emrinin tebliği üzerinden hacizden önce ödenen paralardan yüzde 4,55
• Hacizden sonra ve satıştan önce ödenen paralardan yüzde 9,10
• Haczedilen veya rehinli malların satılıp paraya çevrilmesi suretiyle yani satıştan sonra tahsil olunan paralardan yüzde 11,38

Ayrıca ödeme ya da icra emri henüz temin edilmeden ödeme yapılırsa tahsil harcı alınmaz. Tahsil harcı, alacağın ödenmesi sırasında; ödeme yapılmıyorsa da icranın yerine getirilmesi tarihinden itibaren on beş gün içinde ödenir.

İcranın Yerine Getirilmesi Harcı Nedir?

Konusu para alacağı olmayan ve para ile değerlendirilmesi mümkün olmayan icra takiplerinde, takibin başarı ile sonuçlanması sebebiyle alınan harca denir. Bu harç maktu niteliktedir ve takibin sonunda alınır.

Feragat Harcı Nedir?

Sebebinin ne olduğu fark etmeden icra takibinden vazgeçilmesi için, vazgeçilen miktara ait tahsil harcının yarısı alınır. Haczedilen mal satılıp paraya çevrildikten sonra takipten vazgeçilirse tahsil harcı tam olarak alınır.

Haciz, Teslim ve Satış Harcı Nedir?

İcra ve iflas işlemlerinde daire dışında memur eliyle yerine getirildiği durumlarda alınan harçtır. Her bir işlem için ayrı ayrı alınır. Maktu bir harçtır.

Merkezi Takip Sistemi Harcı Nedir?

7155 sayılı Abonelik Sözleşmesinden kaynaklanan para alacaklarına ilişkin takibin başlatılması usulü hakkında yasa uyarınca yapılan takiplerde, merkezi takip sistemi harcı peşin alınır.

İcra Mahkemesinde Alınan Harçlar

İcra mahkemesine yapılacak başvurularda çeşitli harçlar alınır.

• Başvurma Harcı: İcra mahkemesine yapılacak her türlü işlemden maktu başvurma harcı alınır. Örnek olarak şikayet, imzaya ve borca itiraz gibi.
• Karar ve İlam Harcı: İcra mahkemesinde görülen dava niteliği taşımayan başvurularda maktu olarak karar ve ilam harcı alınır. Örneğin itirazın kaldırılması, kambiyo senetlerinde imzaya ve borca itiraz gibi. Ancak görülen iş dava niteliğinde ise o zaman bu harç nispi olarak alınır.

Harçtan Muaf İcra İşlemleri

 Bazı işlemler harçtan muaftır. Örneğin değeri 50 TL’yi geçmeyen takipler, ayda 100 TL’yi geçmeyen nafakaya ilişkin takipler, icra mahkemesinin cezaya ilişkin kararları ve benzeri gibi.

İcra Giderleri

İcra giderleri, icra organlarının takibi iyi, tam ve doğru yürütebilmeleri için yaptıkları harcamalara denir. Harçtan farklı olarak buraya yatırılan para devlet hazinesine değil hizmet veya işi yapan kişiye ödenir. Örnek olarak haciz yerine götüren araç şoförüne ödenen ücret, yediemine ödenen ücret gibi.

İcra vekalet ücreti de bir icra gideridir. Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinde belirlenen vekalet ücreti haksız çıkan tarafa yüklenir. Bu sebeple vekalet ücreti de bir takip masrafıdır.

İcra giderleri de alacaklı tarafından peşin olarak ödenir ve takibin sonunda haksız çıkarsa borçluya yükletilir. Takipten feragat edilirse borçlu o aşamaya kadar yapılan giderlerden sorumlu olmaz. Ayrıca borçlu durumu itibariyle kendisine karşı icra takibi yapılmasına neden olmamış, ödeme süresi içerisinde borcunu ödemişse icra giderlerinden sorumlu olmaz.

Av. Ahmet EKİN & Stj. Av. Ezgi DEMİROCAK